Zaliczka na poczet dywidendy w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością
Na gruncie obowiązujących rozwiązań istnieje możliwość wypłaty zaliczek na poczet dywidendy w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością. Wypłata jest możliwa, jeśli spełnionych zostanie łącznie kilka warunków. Tylko zapisanie odpowiedniej klauzuli w umowie spółki może upoważniać do wypłaty dywidend zaliczkowych wspólnikom. Jedynym organem władnym do wypłaty zaliczek jest w każdym przypadku zarząd. Zatem jeśli zarząd nie podejmie stosownej uchwały, wypłacenie zaliczki będzie niemożliwe. Ponadto zatwierdzone sprawozdanie finansowe za poprzedni rok obrotowy musi wykazać zysk, a spółka musi posiadać środki wystarczające na wypłatę. Chodzi o to, aby spółka posiadała odpowiednie fundusze potrzebne do wypłaty, przy czym przyjmuje się, że wypłata zaliczki nie powinna prowadzić do sytuacji, w której dana spółka utraci przez wypłatę zaliczki na poczet dywidendy płynność finansową. Wreszcie warunkiem jest, że spółka z o.o. osiągnęła zysk od końca poprzedniego roku obrotowego (za który ma już zatwierdzone sprawozdanie finansowe).
Dywidenda zaliczkowa może stanowić co najwyżej połowę zysku osiągniętego narastająco w bieżącym roku obrotowym. Ta wartość maksymalna może ulec powiększeniu tylko o kwotę celowych kapitałów rezerwowych utworzonych z zysku w celu wypłaty zaliczek. Wartość ta musi zostać pomniejszona o niepokryte straty i udziały własne. Umowa spółki może jednakże stawiać surowsze wymagania i dopuszczać niższy możliwy maksymalny poziom zaliczki na poczet dywidendy (ustalając go na przykład na poziomie 20 czy 30% zysku osiągniętego od końca poprzedniego roku obrotowego).
Warto zwrócić uwagę, że nie ma przeszkód, aby kilkakrotnie w ciągu danego roku wypłacać zaliczkę (oczywiście przy zachowaniu wymienionych powyżej warunków).
Decydując się na wprowadzenie do umowy spółki klauzuli umożliwiającej zarządowi wypłacanie zaliczek na poczet przewidywanych dywidend oraz na etapie podejmowania decyzji o wypłacie dywidendy zaliczkowej, należy zachować szczególną ostrożność. Należy mieć na uwadze, że pomimo prognoz co do przyszłego zysku może się okazać, że spółka nie odnotuje jednak zysku za rok obrotowy, w którym wypłacono zaliczkę (albo odnotuje go w rozmiarze niepokrywającym wypłaconą zaliczkę na poczet dywidendy). Jeśli zatem wypłacono zaliczkę, a zatwierdzone sprawozdanie finansowe na koniec roku obrotowego nie wykaże zysku (albo wykaże zysk, ale w mniejszym rozmiarze niż wypłacona zaliczka), nie ma podstaw do żądania zwrotu od wspólników pobranych zaliczek. Do zwrotu obowiązany jest bowiem wspólnik, który otrzymał wypłatę, ale bądź to wbrew przepisom, bądź to wbrew postanowieniom umowy spółki. W omawianym przypadku dywidenda zaliczkowa pobierana jest na podstawie przepisów prawa i postanowień umowy spółki, wobec czego przyjmuje się, że nie ma podstaw, by żądać jej zwrotu.
Podstawa prawna:
ustawa z dnia 15 września 2000 roku Kodeks spółek handlowych